Nội Dung Bài Viết
Gỗ cate hay còn được biết đến với tên gọi gỗ cà te là một trong những loại gỗ quý hiếm nhất Việt Nam. Loại gỗ này thường được sử dụng trong chế tác sản phẩm mỹ nghệ và nội thất cao cấp. được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ đặc điểm và cách phân loại gỗ cate. Vì vậy, trong bài viết này, Đồ gỗ Vinh Đính sẽ cung cấp thông tin chi tiết về gỗ cate là gì và những ưu điểm vượt trội của dòng gỗ “quý nhất hệ mặt trời” này.
Gỗ cate là gì? Đặc điểm sinh trưởng của gỗ cate
Gỗ cate
Gỗ cate hay còn gọi là gỗ gõ đỏ, gỗ hổ bì hay gỗ cà te có tên khoa học là Afzelia xylocarpa, thuộc nhóm cây họ đậu, thân lớn, là loại cây dùng để khai thác lấy gỗ.
Đặc điểm sinh trưởng của gỗ cate
- Loại gỗ này thường sinh trưởng ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt là các nước Đông Nam Á. Trong đó, 3 nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia) là nơi trồng nhiều gỗ cate nhất. Ở Việt Nam, gỗ gõ đỏ thường phân bố ở các tỉnh Khánh Hòa, Kon Tum, Đồng Nai, Gia Lai, Tây Ninh.
- Là loài cây nhiệt đới nên cây cà te rất ưa sáng và phát triển mạnh trong điều kiện nhiều ánh sáng và độ ẩm cao. Cây trưởng thành có thể cao tới 30m, đường kính trung bình từ 0,8m – 1,0m.
- Cate là cây gỗ lớn rụng lá cao 30m, đường kính 0,8 – 1m, vỏ cây màu xám, xù xì với nhiều đốm màu nâu trên bề mặt. Cành non nhẵn, mặt dưới xanh nhạt, dài 5- 6cm, rộng 4 – 5cm.
- Hoa tập hợp thành chùy, dài 10 – 12cm, đỉnh có 5 thùy, có 1 cánh hoa, màu hồng, dài 5 – 12cm. – Quả to, gần như không cuống, dài 15cm, rộng 6 – 9cm, dày 2-3cm, mộc chắc về già, màu nâu sẫm, có 7 – 8 hạt ngang, hình bầu dục, dài 25 – 30mm, dày 18mm – 24mm, màu nâu sẫm hoặc đen, có vỏ hạt cứng màu cam ở gốc và chín vào mùa đông.
- Cây mọc lên từ hạt và thường phát triển mạnh mẽ ở nơi nhiều nắng, cây rụng lá vào tháng 12, ra lá mới vào đầu tháng 1, ra hoa vào tháng 3 tới tháng 4.
- Cây mọc ở rừng mưa nhiệt đới thường xanh hoặc rừng nửa rụng lá, tập trung ở độ cao 500 – 700m so với mực nước biển, mọc ở bãi đất bằng hoặc sườn đồi nới đất thoát nước tốt, pha cát pha sét, đá ong, đá bọt hoặc không, ít mọc ven suối.
- Lá có hai mặt và có hai màu khác nhau, mặt trên có màu xanh dịu và mặt dưới có màu xanh nhạt. Kích thước của lá dài khoảng 5 – 6cm, rộng 4 – 5cm. Cây ra hoa vào cuối mùa xuân và đầu mùa hè, hoa xum xuê thành hình chùy dài và có màu trắng vàng.
Gỗ cate thuộc nhóm mấy?
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, gỗ tự nhiên được phân loại thành 8 nhóm chính, cụ thể:
- Nhóm I: Nhóm gỗ quý có vân thớ, màu sắc đẹp, có hương thơm, độ bền và giá trị kinh tế cao.
- Nhóm II: Nhóm gỗ nặng, cứng, có tỷ trọng lớn và sức chịu lực cao.
- Nhóm III: Nhóm gỗ nhẹ và mềm hơn nhóm II và nhóm I, nhưng cũng có sức bền, sức chịu lực cao và độ dẻo dai lớn.
- Nhóm IV: Nhóm gỗ có thớ mịn, tương đối bền, dễ gia công chế tác.
- Nhóm V: Nhóm gỗ trung bình, có tỷ trọng trung bình, dùng rộng rãi trong xây dựng, đóng đồ đạc.
- Nhóm VI: Nhóm gỗ nhẹ, sức chịu đựng kém, dễ bị mối mọt nhưng bù lại rất dễ chế biến.
- Nhóm VII: Nhóm gỗ nhẹ, có sức chịu lực và sức chống mối mọt kém.
- Nhóm VIII: Nhóm gỗ nhẹ, sức chịu lực rất kém, khả năng bị mối mọt cao.
Gỗ cate thuộc nhóm II trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam. Loại gỗ tự nhiên này có màu đỏ đặc trưng, có thể là màu đỏ nhạt hoặc đỏ đậm rất đẹp mắt, trên bề mặt gỗ thường có những đường sọc giống như da hổ. Do đặc tính này nên nó còn được gọi là gỗ hổ bì. Với đặc tính cứng và bền, có tỷ trọng lớn và sức chịu lực cao, gỗ cà te thường được sử dụng để đóng các loại bàn ghế cao cấp, với những đường nét chạm khắc rất đẹp.
Đặc điểm của gỗ cate (gỗ cà te)
- Gỗ non có màu đỏ nhạt, gỗ lâu năm màu đỏ sẫm. Chính vì màu sắc đỏ đặc trưng này mà ở nhiều nơi, cây gỗ cà te thường được gọi là cây gỗ đỏ.
- Vân gỗ chắc, cứng và chắc, chịu lực tốt, độ bền cao. Tuổi thọ trung bình của một sản phẩm làm từ gỗ cà te có thể kéo dài hàng chục năm.
- Nhìn vào thớ gỗ bạn sẽ thấy những thớ lớn tạo thành những đường xoắn ốc dài. Nếu là loại lâu năm sẽ có nhiều sọc đen xen kẽ với thớ gỗ trông giống như vằn hổ. Vì vậy, nó còn được gọi là cây hổ bì vì màu sắc và hình dáng của các đường vân giống với màu lông của loài mãnh thú dũng mãnh này.
- Dát gỗ màu vàng, dày khoảng 4 – 5cm.
- Gỗ cà te không bị mối mọt, biến dạng trong điều kiện mưa nắng của thời tiết có thể lau chùi bình thường mà không bị trầy xước. Gỗ cà te không phun màu mà chỉ phủ lên bề mặt một lớp sơn PU trong suốt để tạo độ bền, bóng và chống trầy xước vì vậy những sản phẩm từ gỗ cà te không bị phai màu theo thời gian mà sử dụng càng lâu thì cửa càng bóng đẹp.
Phân loại gỗ cà te
Dựa vào đặc điểm sinh trưởng mà người ta chia gỗ cà te thành nhiều loại khác nhau. Một số loại có thể kể đến là:
Gỗ cate Việt Nam
Cate Việt Nam sinh trưởng trong điều kiện thổ nhưỡng tốt nên chất lượng gỗ được đánh giá cao. Nhưng sản lượng gỗ hiện nay thấp một cách đáng báo động do khai thác quá mức. Hiện nay, loại gỗ này có nguy cơ tuyệt chủng cao và đã có tên trong sách đỏ Việt Nam. Ngay cả những cây non chưa trưởng thành cũng bị đốn hạ để buôn lậu. Vì vậy, theo đánh giá của những người có chuyên môn, chất lượng gỗ cà te Việt Nam chỉ có thể sánh ngang với gỗ cà te Nam Phi.
Gỗ cate Lào
Với khả năng thích ứng tốt với điều kiện tự nhiên tại Lào, gỗ cà te Lào được đánh giá là có chất lượng vượt trội hơn cả. Chính vì vậy giá thành của chúng cũng thường cao hơn so với gỗ cà te xuất xứ từ các nước khác. Đặc biệt với lợi thế về điều kiện tự nhiên đồi núi, nguồn gỗ cà te tại Lào khá lớn. Do đó tính đến thời điểm hiện tại, Lào là quốc gia cung cấp gỗ cà te tự nhiên lớn nhất thế giới.
Gỗ cate Nam Phi
Gỗ cate Nam Phi có trọng lượng nhẹ, tuổi thọ ngắn, màu sắc không rực rỡ như gỗ Lào vì điều kiện trồng không ở rừng tự nhiên như ở Lào. Tuy không quý bằng gỗ gõ đỏ Lào nhưng gỗ nhập khẩu từ Nam Phi cũng rất quý.
Ưu điểm của gỗ cate
Được mệnh danh là một trong những dòng gỗ quý nhất trên thế giới, gỗ cate (cà te) có những ưu điểm gì? Dưới đây là một số tính năng nổi bật của dòng gỗ này:
- Tính thẩm mỹ cao: Màu đỏ đặc trưng ấn tượng cùng đường vân sống động tạo nên vẻ nổi bật cho các sản phẩm làm từ loại gỗ này. Đặc biệt hơn, một sản phẩm làm từ gỗ cà te càng lâu năm, càng bóng và mịn thì giá trị của sản phẩm càng được nâng cao.
- Độ bền cao: Đây là loại gỗ được đánh giá rất tốt, ít bị mối mọt trong mọi điều kiện ngoại cảnh. Hơn nữa, gỗ cate chịu được lực cao nên không lo bị biến dạng, cong vênh, phồng rộp khi thời tiết thay đổi. Độ bền của sản phẩm rất cao có thể lên đến vài chục năm.
- Dễ chạm khắc: Trong xây dựng đồ nội thất, chạm khắc là một bước không thể thiếu để có thể tạo ra một kiệt tác cổ điển. Đồng thời, với loại gỗ này, các nghệ nhân sẽ rất dễ dàng để tạo ra các hoa văn, đường nét theo mục đích của mình. Và bề mặt gỗ rất mịn, sáng bóng nên khả năng chống bám bẩn rất tốt.
- Tính ứng dụng cao: Gỗ gõ đỏ có thể dùng để thiết kế nhiều đồ nội thất khác nhau, từ đồ gia dụng, cho đến nội thất văn phòng,…
Cách phân biệt gỗ cate
Gỗ cà te là loại gỗ quý hiếm, đắt tiền nên thường bị làm giả để trục lợi. Hãy là một người mua sắm thông thái với các cách phân biệt gỗ cate sau:
- Dựa vào vân gỗ: Gỗ cà te rất đẹp và độc đáo nên khó bị nhầm lẫn với các loại gỗ khác. Gỗ đặc có màu đỏ sẫm, thớ to và dát gỗ màu vàng hoặc đen xen kẽ như da hổ. Nếu dùng đèn pin soi kỹ thớ gỗ và thấy các đặc điểm trên thì đó là gỗ cà te thật.
- Dựa vào trọng lượng và khối lượng: Gỗ gõ đỏ có tỷ trọng cao, rất cứng và nặng, hơn cả gỗ lim, sồi, cẩm lai. Bạn có thể cân gỗ để kiểm tra gỗ là thật hay giả, nếu trọng lượng lớn có thể xác định là gỗ cate cao cấp. Ngoài ra, nên kết hợp với việc kiểm tra vân gỗ để có được kết quả chính xác hơn.
- Dựa vào màu sắc: Đây cũng được coi là một trong những cách để bạn có thể dễ dàng phân biệt với các loại gỗ khác. Thông thường, nếu là gỗ lâu năm, gỗ sẽ có màu đỏ sẫm. Tuy nhiên, nếu là cây thu hái khi chưa già thì có màu đỏ nhạt.
Ứng dụng của gỗ cate trong đời sống
Gỗ cà te đã được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực đồ gỗ nhờ vào những đặc tính tuyệt vời của nó.
Bàn ghế gỗ
- Các sản phẩm bàn ghế salon làm từ gỗ cate thường có kiểu dáng tinh tế, chạm khắc, hoa văn tinh xảo. Thêm vào đó, có những thiết kế đơn giản, nhẹ nhàng để phù hợp với các phong cách và xu hướng trang trí khác nhau.
- Bộ bàn ghế sofa từ gỗ cà te sang trọng, tiện nghi với đệm sofa êm ái giúp bạn thư giãn hiệu quả mỗi khi mệt mỏi.
- Bàn làm việc và bàn học cũng được làm từ chất liệu gỗ mang đến sự vững chãi và yên tâm trong quá trình sử dụng. Một chiếc bàn trang điểm cate được thiết kế đẹp vừa có thể giúp bạn đựng đồ trang điểm, vừa là món “trang sức” đẹp đẽ của căn phòng.
Tủ gỗ, sàn, cửa gỗ
- Các sản phẩm từ gỗ như tủ quần áo, tủ bếp sẽ giúp bạn bảo vệ đồ đạc tốt hơn.
- Cửa gỗ cứng cáp, chịu được thời tiết khắc nghiệt, không dễ cong vênh, ẩm mốc. Gỗ cate có khả năng chống ẩm mốc tốt nên bạn có thể vệ sinh thường xuyên mà không lo bị mối mọt. Đặc biệt là đối với tủ bếp hay sàn gỗ thường xuyên tiếp xúc với nước và không khí ẩm.
Thủ công mỹ nghệ
Để trang trí cho ngôi nhà thêm sang trọng, bạn có thể mua các đồ mỹ nghệ từ gỗ tứ thiết như: tượng gỗ tranh gỗ lục bình gỗ.
Trên đây là tất cả thông tin chi tiết về giống gỗ cà te, những đặc điểm sinh trưởng và những ứng dụng tuyệt vời của dòng gỗ này. Đồng thời, những cách phân biệt gỗ cate thật và giả được Đồ gỗ Vinh Đính chia sẻ cũng sẽ giúp bạn tìm mua được những sản phẩm gỗ cà te chất lượng cao. Bên cạnh đó bạn có thể tìm hiểu thêm về các vật phẩm phong thuỷ như vòng chuỗi hạt, chuỗi hạt gỗ, vòng hạt gỗ đeo tay…Nếu có bất kỳ thắc mắc hay ý kiến bổ sung nào về bài viết, hãy bình luận ở bên dưới nhé!
Đọc thêm: Gỗ chiu liu là gì? Đặc điểm và ứng dụng của gỗ chiu liu trong đời sống
